Gouden eeuw

 

De Nederlandse gouden eeuw begint aan het eind van de 16de eeuw. Er woedt een strijd tussen de Spaanse koning en Vlaamse en Nederlandse steden. Deze strijd is gebaseerd op het verschil tussen het protestantisme en het katholicisme. Burgers eisen vrijheid van het geloof. De noordelijke gewesten stichten een onafhankelijke republiek. Pas in 1648 wordt er vrede gesloten tussen de Spanjaarden en de Nederlanders. Amsterdam wordt na de val van Antwerpen in 1585 de belangrijkste handelsstad van Europa. Dit leidt tot een enorme economische en culturele bloei. De kunst volgt de smaak van de burger. De Nederlandse burgerlijke cultuur uit die tijd is een stedelijke cultuur. Om de macht van de stad te illustreren bouwen de bestuurders een groot paleis als stadhuis waar de stedelijke rechtbank, een bank, een faillissementskamer en de bestuursvertrekken van de stad zijn gehuisvest. De stedelijke bevolking vindt vertier in de schouwburg, in de kerk tijdens openbare (orgel)concerten en bij grote feesten die door het stadsbestuur worden georganiseerd. In de schouwburg worden naast dansvoorstellingen ook kluchten, blij­spelen en dramastukken opgevoerd.

 

De afbeeldingen met bijbehorende tekst geven een beeld van wat er in de cursus ‘de Gouden eeuw’ wordt behandeld. De beeldende kunst, architectuur, theater, dans en muziek van elke periode worden uitgebreid behandeld via beeldmateriaal, muziek en tekst.

  

Schilderkunst

Schilderkunst

Schilderkunst

De Nederlandse schilder uit de 17e eeuw specialiseert zich in een vijftal genres.

Schilderkunst: historiestukken

Schilderkunst: historiestukken

Historiestukken

Het belangrijkste genrestuk is het historiestuk. Andere genrestukken zijn: portretten, genrestukken, landschappen en stillevens.

Schilderkunst: portretten

Schilderkunst: portretten

Portretten

Schilderkunstige kennis van stofuitdrukking (dit geeft aan hoe het oppervlak van een voorwerp of de textuur van een materiaal is afgebeeld) bepaald de professionaliteit van de schilder.

Schilderkunst: vanitas-stillevens.

Schilderkunst: vanitas-stillevens.

Vanitas-stillevens

Refererend aan de moraal van het protestantisme is er in de vanitas-stillevens vaak een verborgen boodschap te vinden.

Schilderkunst: genrestukken

Schilderkunst: genrestukken

Genrestukken

Op het genrestuk is een voorstelling uit het dagelijkse leven of uit de alledaagse omgeving te zien.

Schilderkunst: landschappen

Schilderkunst: landschappen

Landschappen

Het betreft hier land, zee of stadsgezichten.

Schilderkunst: stillevens

Schilderkunst: stillevens

Stillevens

Kenmerkend voor de Nederlandse schilderkunst uit de 17e eeuw is de bijna fotografische weergave.

Handel: VOC-schepen

Handel: VOC-schepen

Handel: VOC-schepen

In Europa worden graan, stoffen, hout, kaas, wijn en olie verhandeld. Op lange, gevaarlijke en vaak ook zeer dure reizen, haalt men in het Verre Oosten specerijen zoals kaneel, nootmuskaat, foelie en peper.

Import Aardewerk en Porselein

Import Aardewerk en Porselein

Aanvoer Porselein

Het Chinees porselein wordt door Nederlandse schepen van de VOC, die belangrijke handelscontracten met China hebben, naar Nederland gebracht.

Vlaamse pottenbakkers

Vlaamse pottenbakkers

Vlaamse pottenbakkers

Vlaamse pottenbakkers trekken na de val van Vlaanderen naar Delft. Zij introduceren moderne technieken van aardewerkproductie.

Delfs Blauw

Delfs Blauw

Delfs Blauw

Het Spaanse aardewerk en Chinees porselein dient als voorbeeld voor het Delfs Blauw.

Bouwkunst: woon-/pakhuizen

Bouwkunst: woon-/pakhuizen

Woon-/pakhuizen.

De bouwkunst uit de 17e eeuw wordt gekenmerkt door de burgerlijke stedelijke samenleving. In de woon-/pakhuizen gaan wonen en werken samen.
De goederen worden via het uitgebreide grachtenstelsel per boot tot aan de deur gebracht.

Bouwkunst: buitenhuizen

Bouwkunst: buitenhuizen

Buitenhuizen

Het classicisme is van grote invloed op de 17de-eeuwse architectuur. De buitenhuizen van de rijke burgerij worden vaak in zeer verfijnde classicistische stijl gebouwd. Deze buitenhuizen zijn burgerlijke lusthoven met strak aangelegde tuinen.

Bouwkunst: stadhuis van Amsterdam

Bouwkunst: stadhuis van Amsterdam

Stadhuis van Amsterdam

De architect Jacob van Campen heeft de Klassieke Romeinse architectuur als voorbeeld gebruikt voor het bouwen van het stadhuis van Amsterdam. De architectuur van dit classicistisch paleis is symmetrisch.

Bouwkunst: stadhuis van Amsterdam.

Bouwkunst: stadhuis van Amsterdam.

Stadhuis van Amsterdam.

De burgers van de stad kunnen vrij de grote overdekte stadshal in en uit lopen.

Stadhuis, beeldhouwkunst

Stadhuis, beeldhouwkunst

Beeldhouwkunst

De barokke beeldhouwwerken van Artus Quellinus laten de Amsterdams welvaart en macht zien.

Stadhuis, schilderkunst

Stadhuis, schilderkunst

Stadhuis, schilderkunst

Bekende schilders die de schilderkunst in het stadhuis hebben uitgevoerd zijn Jacob van Campen, Govert Flinck en Ferdinand Bol.

Stadhuis, schilderkunst

Stadhuis, schilderkunst

Stadhuis: schilderkunst

Figuren in klassieke dracht voeren vaak de boventoon in deze harmonieuze composities.

Stadhuis: schilderkunst

Stadhuis: schilderkunst

Stadhuis: schilderkunst

Zowel de schilder - alsook de beeldhouwkunst in het stadhuis vormen één geheel met de architectuur van de ruimte.

Theater/toneel

Theater/toneel

Theater/toneel

Het toneel wordt professioneel. De rederijkers is een vereniging van burgers die toneel en dichtkunst beoefenen.

Theater/toneel

Theater/toneel

Theater/toneel

Toneelschrijver Bredero schrijft voornamelijk kluchten. De klucht is een vermakelijk stuk ter lering en vermaak. Toneelschrijver Joost van de Vondel schrijft tragedies volgens de regels van het Griekse drama.

Theater/toneel

Theater/toneel

Theater/toneel

 In 1637 bouwt men een stenen schouwburg naar Italiaans klassiek model.
De zaal heeft de vorm van een amfitheater.

Dans

Dans

Dans

Door de calvinistische levenshouding van de Nederlanders is er weinig dans te zien.
Daarnaast is het aanzien van toneelspelers en dansers laag en wordt de rol van de vrouw op het toneel en dans ondergewaardeerd.

Muziek

Muziek

Muziek

Door het ontbreken van een hofcultuur en doordat de calvinistische kerk het muziekgebruik uit de kerkdienst heeft verbannen, is er veel minder muziek te horen in het openbare leven.

Muziek: orgel en beiaard

Muziek: orgel en beiaard

Muziek: orgel en beiaard

Steden verzorgen openbare orgel en beiaardconcerten.
Men kan luisteren naar Italiaanse madrigalen voor het orgel en composities op basis van psalmen, wereldlijke - en dansmuziek.
Belangrijke componisten zijn: Jacob van Eyck en Jan Pietersz. Sweelinck

Muziek: orgel en beiaard

Muziek: orgel en beiaard

Muziek: orgel en beiaard

Doordat de muzikale activiteit zich naar de huiskamer verplaatst ontstaat er een rijke zangcultuur. Klavecimbel, luit en blokfluit spelen de partijen van meerstemmige zangstukken mee. Deze zangstukken zijn vaak gebaseerd op liederen uit Engeland en Frankrijk.

Gepland

.....

Gepland

.....

Gepland

.....

Gepland

.....

 

Gepland

.....

 

Gepland

.....